|
|
Listy |
|
|
|
Listy |
|
|
79 zeszytów "Żbika"
Kapitan Żbik jest niewątpliwie bohaterem najbardziej kultowego cyklu polskich komiksów. Jak dotychczas jest to najdłuższa seria albumów rodzimych autorów. W latach 1967-1982 ukazały się 53 zeszyty. Patrz Spis. Niektóre z nich (dokładnie 26) doczekały się drugiego wydania. Zebrałem pracowicie wszystkie "Żbiki" starannie bacząc, by w kolekcji znalazły się najbardziej cenione przez zbieraczy pierwsze wydania. Jednak lektura materiałów zebranych i opracowanych przez Adriana Ryczkowskiego na jego internetowej stronie poświęconej dzielnemu kapitanowi (wymienić tu trzeba przede wszystkim wyniki badań "lustratora" Arka Bileckiego i Wojtka Kominiaka zawarte w dziale Listy) sprawiła, że dokupiłem komplet drugich wydań. Okazało się, że każdy ze wznowionych zeszytów różnił się mniej lub więcej od pierwodruku. Czasem było to jedynie inne tło (SP-139-WA zaginął) lub pozornie niebyt ważna zmiana tekstu na drugiej stronie okładki (Gdzie jest jasnowłosa?), ale przecież właśnie z drukowanych tam listów do młodych czytelników mieliśmy okazję poznać fakty z życia głównego bohatera serii. Drugą skrajnością jest zeszyt pt. Salto śmierci, który do drugiego wydania został narysowany w całości od nowa! Patrz Czy wiesz, że... Mimo dużego wysiłku włożonego w wierne odtworzenie pierwowzoru, różnice są widoczne. Pomiędzy tymi biegunami znajdują się odcinki, którym zmieniono okładki, jedne reklamy zastąpiono innymi, dodano lub usunięto komiksowe historyjki z cyklu Za ofiarność i odwagę. Zrozumiałem, że dopiero teraz, mając 79 zeszytów, posiadam w swoich zbiorach komplet "Żbików".
Ważniejsze zmiany w obu wydaniach zostały opisane przez wymienionych powyżej żbikologów, jednak ich uważnym oczom umknęło kilka szczegółów. Przejrzałem strona po stronie zeszyty dwóch edycji. Wyniki moich komparystycznych trudów przedstawiam w dołączonej na końcu tabeli (w zestawieniu pominąłem zmianę ceny i oczywiste różnice w stopce wydawniczej).
Najbardziej interesujące są rysowane od nowa okładki, strony i pojedyncze kadry. Okładka "Błękitnej serpentyny" jest tu wyjątkiem, jako że otrzymała zupełnie inną formę (pisał o tym A. Bilecki w AQQ #22). Pozostałe rysunki zostały dość wiernie przerysowane z pierwszych wydań. Nie potrafię wyjaśnić czemu wykonano tę żmudną i mało ambitną pracę. Może plansze przechowywane gdzieś w czeluściach wydawniczych archiwów uległy całkowitemu lub częściowemu zniszczeniu? Może zaginęły? Czy kadry zostały dorysowane przez autorów, czy też zatrudniono innych rysowników? Jeśli rysowali inni, to czy odbyło się to za zgodą autorów? Oto pole do popisu dla dociekliwych badaczy. Ja udaję się na zasłużony odpoczynek. Muszę uspokoić zmysły i pozbyć się powracającego w snach światła, które dwojako załamuje się na harcerskiej chuście, twarzy, która miewa różną ilość piegów, drzewa, którego najwyższa gałązka odchyla się raz w jedną, raz w drugą stronę, wędki, której żyłka to się napręża, to znów zwisa swobodnie. I tego kapitana, który jest jednocześnie i kapitanem, i majorem.
|
|
Numer i tytuł zeszytu |
Rok wyd. |
Zmiany w wydaniu II |
|
Nr 10: Zapalniczka z pozytywką |
1970/1974 |
Ta sama okładka narysowana powtórnie, tytuł wydrukowano na białym ukośnym pasie, zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, reklamę dwóch książek na ostatniej stronie zastąpiono tekstem "Nauka i technika w służbie MO", zmieniono opowieść z cyklu Za ofiarność i odwagę, poprawiono błędny układ odcinka "Kroniki MO" na ostatniej stronie okładki |
|
Nr 11: Spotkanie w Kukerite |
1970/1974 |
Tytuł na białym ukośnym pasie, zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, reklamę książki na ostatniej stronie zastąpiono tekstem "Nauka i technika w służbie MO", zmieniono opowieść z cyklu Za ofiarność i odwagę, odcinek "Kroniki MO" wydrukowano na żółtym tle |
|
Nr 12: Podwójny mat |
1970/1974 |
Tytuł na białym ukośnym pasie, zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, reklamę książki na ostatniej stronie zastąpiono tekstem "Nauka i technika w służbie MO", zmieniono opowieść z cyklu Za ofiarność i odwagę |
|
Nr 13: Porwanie |
1970/1974 |
Tytuł na białym ukośnym pasie, zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, zmieniono opowieść z cyklu Za ofiarność i odwagę |
|
Nr 14: Błękitna serpentyna |
1970/1974 |
Okładka całkowicie zmieniona, tytuł na białym ukośnym pasie, zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, reklamę książki na ostatniej stronie zastąpiono tekstem "Nauka i technika w służbie MO", zmieniono opowieść z cyklu "Za ofiarność i odwagę", na ostatniej stronie okładki zamiast zapowiedzi kolejnego odcinka wydrukowano reklamę cyklu "Pilot śmigłowca", powiększono czcionkę "Kroniki MO" |
|
Nr 17: Złoty Mauritius |
1970/1980 |
Zmiana tekstu na drugiej stronie okładki (m.in. zamiast kapitana major Jan Żbik), na jednym z dolnych kadrów na s. 24 majtki jednego z przestępców nagle straciły kolor, reklamę książki na ostatniej stronie zastąpiono tekstem "Nauka i technika w służbie MO", odcinek "Za ofiarność i odwagę" zastąpiono całostronicową reklamą zeszytów "I ty zostaniesz olimpijczykiem", na czwartej stronie okładki pominięto zapowiedź kolejnego odcinka i zmieniono tekst "Kroniki MO" |
|
Nr 23: Nocna wizyta |
1972/1980 |
Nieco mniejszy format, zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, reklamę książki na ostatniej stronie zastąpiono tekstem "Nauka i technika w służbie MO", odcinek "Za ofiarność i odwagę" zastąpiono całostronicową reklamą cyklu "Zwiedzamy zabytki i muzea", zmiana tekstu "Kroniki MO" |
|
Nr 24: Wąż z rubinowym oczkiem |
1972/1980 |
Zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, niewielkie różnice w kolorowaniu (np. główka japońskiej lalki i wizytówka na drzwiach na s. 7 są białe, nie żółte), reklamę książki na ostatniej stronie zastąpiono reklamą cyklu "I ty zostaniesz olimpijczykiem", zmieniono zdjęcia pod odcinkiem "Za ofiarność i odwagę", zmiana tekstu "Kroniki MO" na ostatniej stronie okładki, strona w nieco innym układzie |
|
Nr 25: Pogoń za lwem |
1972/1980 |
Zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, streszczenie poprzednich odcinków na s. 1 wydrukowano inną czcionką, na s. 27 w prawym dolnym narożniku słuchawka jest żółta, poprzednio była zielona, na s. 28 wiszącą na ścianie mapę pozbawiono koloru, na ostatniej stronie zamiast informacji o konkursie zamieszczono reklamę cyklu "Zwiedzamy zabytki i muzea", zmieniono jedno zdjęcie pod odcinkiem "Za ofiarność i odwagę", brak reprodukcji kolejnego zeszytu na czwartej stronie okładki, zmiana tekstu "Kroniki MO" |
|
Nr 26: Salto śmierci |
1972/1982 |
Zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, cały komiks narysowano od nowa trzymając się ściśle pierwowzoru, a jednak zniknęła nazwa ołówka na s. 4, ubył jeden otwór w przyczepie liny na s. 21 a Marzena na s. 23 otrzymała nagle znacznie większą torebkę, reklamę przewodników turystycznych na ostatniej stronie zastąpiła reklama cyklu "I ty zostaniesz olimpijczykiem", zmieniono odcinek "Za ofiarność i odwagę", brak zapowiedzi kolejnego zeszytu na czwartej stronie okładki, zamiast niego pojawił się tekst "Nauka i technika w służbie MO", zmieniono "Kronikę MO" |
|
Nr 28: Wieloryb z peryskopem |
1973/1978 |
Zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, pierwsza strona została narysowana ponownie, trzy dolne kadry s. 9 również (choć tu różnice są ledwo dostrzegalne), niewielkie różnice są widoczne także na s. 10, 11, 15, 28, 29, nieznaczne zmiany kolorystyczne na wielu stronach, reklamę serii "Stadion" na ostatniej stronie zastąpiła druga lekcja jiu-jitsu, zmieniono odcinek "Za ofiarność i odwagę", układ czwartej strony okładki uległ zmianie: zamiast "Kroniki MO" i informacji o kolejnym odcinku mamy jedynie reprodukcje jego okładki, tekst "Nauka i technika w służbie MO" oraz historię Szkoły Podoficerskiej MO w Pile |
|
Nr 29: Wiszący rower |
1973/1978 |
Okładka narysowana od nowa, zmiana tekstu na drugiej jej stronie, lewy górny i prawy dolny kadr na s. 7 narysowano ponownie, na ostatniej stronie zamiast reklamy serii "Stadion" mamy trzecią lekcję jiu-jitsu, zmieniono "Za dzielność i odwagę", na tylnej okładce z zapowiedzi kolejnego odcinka pozostała jedynie niewielka reprodukcja jego okładki, dodano tekst "Nauka i technika w służbie MO", zmieniono "Kronikę MO" |
|
Nr 30: Tajemniczy nurek |
1973/1978 |
Mimo tego samego formatu okładka jest szerzej skadrowana, dzięki czemu widoczna jest sygnatura rysownika, zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, zamiast reklamy serii "Stadion" jest czwarta lekcja jiu-jitsu, , zmieniono odcinek "Za dzielność i odwagę", na czwartej stronie okładki zapowiedź kolejnego odcinka zastąpiono tekstem "Nauka i technika w służbie MO", zmieniono "Kronikę MO" |
|
Nr 31: Na zakręcie |
1973/1981 |
Zmniejszono format, na ostatniej stronie reklamę serii "Stadion" zastąpiono reklamą "I ty zostaniesz olimpijczykiem", radiowóz na czwartej stronie okładki zamiast być niebieski jest zielony |
|
Nr 32: Niewygodny świadek |
1973/1981 |
Zmniejszono format, reklamę książki na ostatniej stronie zmieniono na reklamę serii "I ty zostaniesz olimpijczykiem", z tylnej okładki usunięto reklamę komiksów "Pilot śmigłowca" i zmieniono układ strony |
|
Nr 36: Kryptonim walizka |
1974/1978 |
Zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, na ostatniej stronie zamiast artykułu "Badania biologiczne" (zapewne z cyklu "Nauka i technika w służbie MO") pojawiła się pierwsza lekcja jiu-jitsu, zmieniono odcinek "Za dzielność i odwagę", na tylnej okładce zamiast informacji o kolejnym odcinku mamy tekst "Nauka i technika w służbie MO" (inny niż w wyd. I), zmieniono "Kronikę MO" |
|
Nr 37: Gdzie jest jasnowłosa? |
1974/1978 |
Zmiana tekstu na drugiej stronie okładki, zmiana układu ostatniej strony z tekstem "Radarowy miernik prędkości" |
|
Nr 38: SP-139-WA zaginął |
1975/1978 |
Usunięto żółte tło pod tekstem "Nauka i technika w służbie MO" na ostatniej stronie |
|
Nr 39: Wyzwanie dla silniejszego |
1975/1978 |
Dodano numer pokoju do adresu kpt. Żbika na drugiej stronie okładki, usunięto zapowiedź kolejnego docinka na tylnej okładce, zmieniono układ strony |
|
Nr 40: Wodorosty i pasożyty I |
1976/1977 |
Zmieniono tekst na drugiej stronie okładki, dodając informację o planach wznowienie niektórych zeszytów, na tylnej okładce zmieniono "Kronikę MO", dodano żółte tło, usunięto ramkę ułożoną z napisów "XXX lat ORMO" |
|
Nr 41: Wodorosty i pasożyty II |
1976/1977 |
Zmniejszono nieco format, zmieniono tekst na drugiej stronie okładki, usunięto z tylnej okładki zapowiedź następnego odcinka, dając w to miejsce zdjęcie ślubowania pododdziałów ORMO, zmieniono tekst "Kroniki MO", usunięto ramkę "XXX lat ORMO" |
|
Nr 42: Jaskinia zbójców |
1976/1981 |
Usunięto zapowiedź następnego odcinka na tylnej okładce, zmieniono układ strony |
|
Nr 43: Kto zabił Jacka? |
1976/1979 |
Nieco skrócono tekst na drugiej stronie okładki, w podpisie zamiast kpt. jest mjr, na ostatniej stronie zamiast tekstu "Nauka i technika w służbie MO" mamy ósmą lekcję jiu-jitsu, na tylnej okładce w miejsce półstronicowej zapowiedzi nowego odcinka zaprezentowano jedynie niewielką reprodukcję jego okładki, w górnej części przedrukowano tekst "Nauka i technika w służbie MO" (bez ilustracji, które towarzyszyły tekstowi w wyd. I), zmieniono układ tekstu w dolnej części "Szkoła Tresury Psów Służbowych", dodano niebieskie tło pod tekstem |
|
Nr 44: Tajemnicze światło |
1976/1980 |
Zmniejszono format, zmiana stopnia w podpisie na drugiej stronie okładki (teraz jest mjr), na ostatniej stronie dziewiąta lekcja jiu-litsu zastąpiła tekst "Nauka i technika w służbie MO", który przeniesiono na tylną okładkę (bez ilustracji), dużą zapowiedź kolejnego odcinka zastąpiła mała reprodukcja okładki (w nieco zmodyfikowanej formie), dodano niebieskie tło (zamiast żółtego) pod artykułem "Szkoła Ruchu Drogowego" |
|
Nr 45: W potrzasku |
1977/1980 |
Usunięto ukośny nadruk na przedniej okładce "Zeszyt pięćdziesiąty!", zmieniono tekst na drugiej stronie okładki, z ostatniej strony zniknął tekst "Nauka i technika w służbie MO" (przeniesiono go na tylną okładkę, bez ilustracji), jego miejsca zajęła dziesiąta lekcja jiu-jitsu, drugi list kpt. Żbika do czytelników zniknął z trzeciej strony okładki zastąpiony odcinkiem "Za ofiarność i odwagę", zrezygnowano z zareklamowania kolejnego odcinka, tło pod "Kroniką MO" zmieniono z żółtego na niebieski |
|
Nr 46: Zerwana sieć |
1977/1981 |
Zniknęło żółte tło pod tekstem "Nauka i technika w służbie MO" na ostatniej stronie, brak informacji o kolejnym odcinku, tekst "Jednostki wodne MO" rozłożono na całej stronie, powiększono zdjęcie |
