Wstecz

Ile procent Żbika w Żbiku?


Na początek małe wyjaśnienie. "Ile procent Żbika w Żbiku?" powstało w oparciu o arytkuł zamieszczony w MACHINIE (nr 3/24 1998). Potraktowałem ten artykuł jako punkt wyjścia do dalszych rozważań, a nie jako ostateczne wyniki traktujące o "pochodzeniu" czy też "powstaniu" postaci kapitana Jana Żbika.

Na początek jednak przedstawię propozycję Łukasza Gorczycy z MACHINY. Jego zdaniem postać kapitana Żbika składa się z 45% z oryginalnej wizji artystycznej. Pozostałe 55% to różnorodne wpływy i zapożyczenia.

Kapitan Sowa - 'Kapitan Sowa na tropie'

W 1965 roku, a więc dwa lata przed wydaniem pierwszego "kolorowego zeszytu", powstał pierwszy polski serial kryminalny. "Kapitan Sowa na topie", bo tak się nazywa ów serial, składa się z 8 odcinków. Każdy z nich opowiada inna historię. Jednak głównym bohaterem wszystkich odcinków jest grany przez Wiesława Gołasa - kapitan Sowa. Jest to nadzwyczaj dzielny i inteligentny kapitan, który walczy z przemytnikami narkotyków i dział sztuki, tropi szantażystów oraz morderców kobiet i emerytów. W jednym z odcinków zabójca, który popełnił zbrodnię w cyrku ginie pożarty przez lwa! Jak widać Żbik przejął nie tylko stopień, ale także pomysł na nazwisko, które jest bardziej drapieżne od Sowy.

Kapitan Kloss - 'Stawka wieksza niz zycie'

Także w 1965 roku zaczął powstawać kolejny serial - "Stawka wieksza niż życie". W ciągu trzech lat powstało 18 odcinków przygód przystojnego i inteligentnego porucznika, potem kapitana Hansa Klossa (Stanisław Mikulski) - agenta J-23. Można by rzec, że żyjący współcześnie Żbik kontynuuje misję Klossa. Klimat "Stawki większej niż życie" jest wyczuwalny szczególnie w pierwszych "kolorowych zeszytach", pełnych zaskakujących zwrotów akcji, podstępów, strzelania i walki z dawnymi esesmanami, próbującymi wywieźć z Polski ukryte w czasie wojny skarby (Tajemnica ikony, Gotycka komnata).

Superman

Kolejną bohaterem który mógł mieć wpływ na powstanie postaci Jana Żbika jest Pan Samochodzik. Jest to główna postać słynnej serii powieściowej Zbigniewa Nienackiego. Nie jest to milicjant lecz muzealnik. Jednak te dwie postacie łączy, oprócz przeżywania sensacyjnych przygód, także to, że są lubiani przez młodych chłopców - szczgólnie przez harcerzy. W przypadku "kolorowych zeszytów" kapitan Żbik przyjaźń tę odwajemnia w listach do "Drogich Przyjaciół".

James Bond

Łukasz Gorczyca uważa, że Superman - bohater kultury masowej - miał wpływ na powstanie postaci kapitana Żbika. Właśnie przykład amerykańskiej kultury popularnej natchnął twórców Żbika do idei uczynienia wzorem dla młodzieży bohatera komiksowego.

James Bond, agent 007 brytyjskiego wywiadu, ma wiele wspólnego z naszym kapitanem Żbikiem. A właściwie, to Żbik ma wiele wspólnego z Bondem. Oprócz skłonności do eleganckiego ubioru, także w otoczeniu kapitana Żbik pojawiały się nie mniej urodziwe kobiety (porucznik Ola). Tak jak w filmach z Jamesem Bondem zmieniają się aktorzy grający jego rolę, tak i Zbik ma kilka wcieleń, za sprawą różnych rysowników.

Kapitan Gleb - 'Stary zegar'

Moim zdaniem także kapitan Gleb ma duży wpływ na powstanie postaci kapitana Jana Żbika. Kapitan Gleb jest bohaterem komiksu pt. "Stary zegar". Komiks ten został wydany przez Biuro Wydawniczo-Propagandowe "Ruch" w Warszawie. Niestety nie ma podanej daty wydania, jednak można z całą pewnością stwierdzić, że komiks ten został wydany przed pierwszym "kolorowym zeszytem". Autorem rysunków jest Szymon Kobyliński. Natomiast autorem tekstów jest Andrzej Piwowarczyk. O ile mi wiadomo, został wydany tylko pierwszy zeszyt. Nie mniej jednak można uznać kapitana Gleba za jednego z protoplastów kapitana Żbika.

Napisz do mnie jeśli masz jakieś inne propozycje dotyczące "pochodzenia" czy też "powstania" postaci kapitana Jana Żbika.